Zelenski Neo-Nazi mi?
Ukrayna milliyetçileri ya da Yahudi kökenli Zelenski Neo-Nazi mi? Ukrayna’da neden Neo-Naziler güçlü bir yer tutuyor? 21. yüzyıldaki herhangi bir savaşta neden Neo-Nazilerin adı Ukrayna&Rusya savaşındaki kadar geçmedi? Bu sorulara yanıt vermeye çalışacağız.
20. yüzyılda Ukrayna milliyetçiliğinin önde gelen ismi Stepan Bandera, Hitler’in Ukrayna’daki baş müttefikiydi ve Sovyetler’e karşı savaştı. Bandera, anti Sovyetik ve anti Rusçu fikirlerini Nazizmle harmanlayan, alt ve üst ırklara inanan bir milliyetçiydi.
Sovyetler Birliği’nin Hitler faşizmini yenmesi sonrasında, Ukrayna’nın Sovyet hinterlandının bir parçası olması; Ukrayna milliyetçiliğinin anti Sovyetik ve anti Rusçu saiklerle yeşermesine neden oldu. Ukrayna milliyetçilği, 20. asrın ortalarından itibaren anti-Sovyetik bir içerikle örüldü.
Ukrayna milliyetçilerine göre, Hitler başarılı olsaydı Ukrayna Rus hegemonyasına girmeyecekti. İşte bu temel motto, Ukrayna milliyetçiliğinin Hitler ve Germen sempatisini besleyen önemli bir ayak.
Ukrayna, doğusunda Rusların yaşadığı bir ülke. Bu durum Ukrayna milliyetçiliğinin kendisini ülke içindeki Ruslara karşıtlık ve yaşanan gerilimler üzerinden beslemesine neden oldu. İşte ortalama Ukrayna milliyetçiliği, bu şartlar altında Rus karşıtı Nazi fikirleriyle filizlendi.
Burada Nazi hayranı Bandera, Ukrayna milliyetçiliğinin şekillenmesinde belirleyici bir isim oldu. Rusça konuşan Doğu Ukrayna dışında, Batı Ukrayna’da, özellikle Sovyetlerin çözülüşüyle birlikte Bandera ulusal bir kahramana döndü ve Neo-Nazi fikirler hortladı.
Ezcümle bir İtalyan, Polonya ya da Çin milliyetçiliğinden farklı olarak; Ukrayna milliyetçiliğinde genel eğilim, Nazizm temelli bir formasyona dayanıyor. İşte bu yüzden Neo-Naziler Ukrayna içinde etkin bir rolde karşımıza çıkıyor.
Peki Zelenski Neo-Nazi mi?
Zelenski aslında bir dizi oyuncusu. Ukrayna’da yayınlanan “Halkın Hizmetkarı” isimli dizi filmde ünlenen Zelenski, yapım şirketinin ve bazı milyarderlerin desteğiyle 2018’de; adını, oynadığı diziden alan “Halkın Hizmetkarı” isimli partiyi kurdu.
İşin tuhaf yanı Zelenski, Yahudi olmasına rağmen, Neo-Nazilerin desteğini alarak 2019 yılında cumhurbaşkanı oldu. Neo-Nazilerle olan ilişkisi kimi kaynaklara göre “Azov Taburu” gibi faşist grupların milyarder işinsanları eliyle silahlandırılmasına önayak olmasına kadar uzanıyor.
2010’da Batı yanlısı Yuşçenko tarafından Hitler’in Ukrayna’daki müttefiki ve sıkı bir Nazi dostu olan Stephan Bandera’ya “Ukrayna kahramanlık madalyası” verildi. Benzer şekilde, Bandera’nın doğum günü Zelenski’nin iktidarından sonra ülkede resmi tatil ilan edilecekti.
İki gün önce ise Kiev’in milliyetçi Belediye Başkanı Vitali Klitçko bir videoyla; Hitler’in Ukrayna’daki müttefiki Stepan Bandera’ya gönderme yaparak, halkı Bandera olmaya, Ruslara karşı savaşmaya çağırdı.
9 yıl geriye gittiğimizde ise benzer bir gerçekle karşılaşıyoruz: 2013’teki Miadan olayları sırasında çok sayıda Neo-Nazi, dünyanın pek çok yerinden Ukrayna’ya aktı. Başta Azov olmak üzere Ukraynalı paramiliter oluşumlar, bu gruplara ev sahipliği yaptı.
Bunların arasında en bilineni Belarus’tan gelen namlı faşist Proteseviç öncülüğündeki “Gençlik Cephesi” isimli Neo-Nazi grubuydu. Bu grup *Maidan olayları sırasında Kiev’e gelerek Azov’la birleşmiş ve şiddet eylemlerine öncülük etmişti.
2014 darbesinden sonra ise İçişleri Bakanı Arsev Avakov, içinde Azov gibi Neo-Nazi grupların yer aldığı faşist sivil birliklere dayalı polis grupları oluşturdu ve Azov, Ukrayna silahlı kuvvetleri içinde resmi bir unvan kazandı.
İlerleyen aylarda ise Nazi Azov Taburu’nun kurucusu Andriy Biletsky milletvekili yapılacaktı. Neo-Nazilere verilen ödüller bununla da kalmadı ve 2014 seçimlerinden sonra başta Azov olmak üzere pek çok faşist/neo-nazi grup, özel bir tank taburuna dahil edildi.
Bugün hala Ukrayna ordusunun içindeki bazı taburlar, Hitlere bağlı SS panzer bölüğünün logosunu kullanıyor.
2014’ten beri Ukrayna ordusu ve Neo-Nazi gruplarının Donbass bölgesindeki sivillere yönelik gerçekleştirdiği bombalamalarda yaklaşık 2600 sivil yaşamını yitirdi. İçinde Neo-Nazi birliklerinin de yer aldığı Ukrayna ordusu tarafından kaçırılan binlerce Rus sivil ise kayıp. 2021 Aralık ayında kayıpların bir kısmı toplu mezarda bulundu. Toplamda 16 toplu mezarda, aralarında 4 aylık bir bebeğin de yer aldığı yüzlerce cesede rastlandı.
Azov Taburu’nun Kanadalı ve ABD’li askerler tarafından eğitildiğine dair kimi iddialar ise hala güncelliğini koruyor. İlginç olan ise 16 Mayıs 2017 tarihinde, Azov’nun kendi internet sitesinde, NATO yetkililerinin taburu ziyaret ettiğine dair bir video haber yayınlanmasıydı.
Bugün, “Biz Doğu’nun değil Batı medeniyetinin bir parçasıyız” diyen Ukrayna milliyetçilerinin; ülkeden çıkmak isteyen siyahileri kucaklarındaki bebekleriyle birlikte trenden attıklarını gösteren onlarca video dolaşımda. Önceliğin beyaz Ukraynalılara ait olduğunu söylüyorlar.
Benzer şekilde Ukrayna’dan gelecek tüm savaş mağdurlarına kapılarımız sonuna kadar açık diyen Avrupa, Ukrayna sınırında siyahlara/Asyalılara geçiş vermiyor. Hatırlayın Avrupa, esmerlere kapılarını kapatmış; küçücük çocukların, bebeklerin cesetleri Akdeniz kıyılarına vurmuştu.
Bu savaşta taraflar; adeta iki ucu pislikli değnek gibi. Bir yanda ideolojik konumlanışını anti-komünizm üzerine yapmış her fırsatta Lenin’e ve Sovyetler Birliği’ne saldıran Rus oligarşisi ve Putin; diğer yanda Neo-Nazi desteğini arkasına almış anti-komünist Zelenski ve emperyalist Batı.
*Maidan olayları
Ukrayna’nın geçici cumhurbaşkanı Aleksandr Turçinov, Rusya yanlıları ile Ukrayna’nın bütünlüğü için gösteri yapanlara karşı neonazi grupların saldırıya geçmesiyle büyüyen olaylara ilişkin operasyon başlatmıştı. Mayıs 2014’te meydana gelen olayda Nazi destekçisi gruplar sendika binasını ateşe vererek binaya sığınan muhaliflerin ölümüne sebep oldu. Olayda ‘resmi’ açıklamalara göre 38 kişi hayatını kaybetti. Yüzlerce kişi ise yaralandı.
