Medya ve toplumun şiddet iştahı
Ahmet EKER yazdı:
Televizyonlar ince hesaplı bir yarışla siyasi parti ve liderlerinin haberlerini sunarken bu haberlerden bize yansıyan bir iştaha dikkat çekilmeli. “Şiddet iştahı” olarak adlandırılabilecek bu mesele çoktan toplumsal alana sirayet etmiş görünüyor.
Nitekim gündelik hayatta tanıklık ettiğimiz pek çok eylem şiddet meselesiyle ilintili olmakta ve bu olayları da geniş toplumsal paylaşıma aktaran medya olmaktadır. Temel medya kuramları medyanın toplumsal olanı sunmakta olduğu ve nitekim medyatik söylemin aslında toplumsal söylemin kendisi olduğu şeklindedir. Ama burada fark baskın olan grup ya da sınıfın baskın siyasal ve ekonomik söylemine denk gelecek şekilde yapılandırılmış bir dil içinde hareket edilmesine ilişkindir.
Pandemi ile birlikte çok daha şeffaf hale gelen bu yapılandırılmış dilin bir tür şiddet iştahını beslediğini ve bu iştahın da siyasi aktörlerin dilinden gündelik hayatın sıradan insanın diline kadar toplumun kılcal damarlarına çoktan yayıldığını gözlemlemekteyiz. Mesela haber kanalları ve internet ortamında ne zaman bir şiddet haberi yapılsa aile ve arkadaş çevrelerinden üst üste gelen telefonlar bunun gündelik iletişimin bir parçası olduğunu gösteren küçük bir örnektir. Sokakta ufak bir çocuğun ‘düşmana ölüm’ naralarında olduğu gibi, televizyon kanallarında günlük en az bir şiddet olayının verilmesi de şiddet ediminin gündelik yaşantının parçası haline geldiğinin basit göstergesidir.
Gündelik yaşantıda neredeyse olgusal bir kayıtsızlık durumu yaratan bu durum özellikle kadın katliamları konusunda belirginleşmektedir. Bu katliamlara ilişkin kayıtsızlık Rene Girard’ın Şiddet ve Kutsal adlı eserindeki şu tespitle birlikte okumayı denediğimizde ilginç bir uzlaşıya işaret ediyor olabilir:
“Toplum, kendi mensuplarını ya da ne pahasına olursa olsun korumak istediklerini vurabilecek olan bir şiddeti, göreli olarak o kadar da önemsenmeyecek, ‘feda edilebilir’ bir kurbana yöneltmeye çalışır.”
Toplumun korumak istedikleri ve onları vurabilecek şiddet meselesine bir sonraki yazıda açıklık getireyim.